13 Mart 2011
Kemalizm bir şemsiye gibi altında farklı tonları barındırıyor.
Sağ
Kemalistler de bu şemsiyenin altında bir renk olarak duruyor.
Seçime
doğru giden bir Türkiye'deyse sağ olsun, sol olsun bütün Kemalistler
yine CHP'yi tercih edecek gibi görünüyor.
Toplumu ideolojileri doğrultusunda şekillendirmeyi amaç edindiler. Hâlâ da bunda ısrarcılar. Memnun olmakta zorlanan Kemalistler çoğu zaman homojen bir yapı olarak biliniyor.
Yaygın kanaat Kemalistler solcudur. Bu hüsnü kabulün altı ise boş değil: 1930'larda bizzat Atatürk Kemalizm'i kullanmaya başladı.
1935 yılına gelindiğindeyse CHP'nin kurultayında Kemalizm yerleşik bir ideoloji haline geldi. O günden beri de Kemalizm'e ev sahipliğini sol parti olarak anılan CHP ve onun tabanı yapıyor.
Oysa Kemalizm'in şemsiyesi altında farklı tonlar da bulunuyor. Sağ Kemalistler olarak anılan, sol Kemalistlerle belirli noktalarda ayrışan ama 'özde' aynı olan bir kesim daha var.
Kemalizm'in bir türevi...
Sağ Kemalizm nedir? Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Seyfi Öğün tanımlıyor:
"Sağ Kemalizm, Türk siyasal kültürünün hakim değerlerini tanımayan Kemalizm'in, sol siyasal açılımlara karşı, sağ- siyasal- kültürel açılımını temsil eder. Bu aslında altı okun dinsel, geleneksel ve kültürel eksende yorumlanmasıdır." diyor.
Kemalizm'den türeyen Sağ Kemalizm'in, doktriner anlamdaki ilk temsilcisi olarak da Peyami Safa'yı işaret ediyor, 'Türk İnkılâbına Bakışlar' kitabındaki düşüncelerini de dayanak olarak gösteriyor.
Siyaset tablosunda sağ Kemalizm kavramı daha çok 1980 darbesi ile birlikte karşımıza çıkıyor. Solla kol kola ilerleyen Kemalizm, 1980'li yıllarda farklılaşıyor.
O güne kadar sol Kemalizm'in olmazsa olmazı olan laiklik vurgusunun yerine milliyetçilik vurgusu daha ön plana çıkar. İşte ortaya çıkan bu tablo da Sağ Kemalizm olarak adlandırıldı.
Hasan Bülent Kahraman, bu durumu şöyle anlatıyor:
"12 Eylül ile birlikte asker solla ve sol aydınlarla bağını koparınca ideoloji olarak Türk İslam sentezini benimsedi. O sentezin siyasi ve mitolojik anlamdaki devletçiliğiyle ve milliyetçiliğiyle kendini özdeşleştirdi. Buna dinsel, İslamî bir renk de kattı. Böylece Kemalizm sol bir içerikten koparıldı; yeni bir çerçeveye yerleştirildi. Kemalizm artık tapınılan bir devletle, ılımlı bir Müslümanlıkla ve nihayet çok geniş bir milliyetçilikle bütünleştirildi. Buna sağ- Kemalizm diyorum."
Prof. Dr. Ali Yaşar Sarıbay ise durumu daha farklı değerlendiriyor. Ona göre 80'de ortaya çıkan şey Kemalizm'den çok Atatürk kültüyle ilgili bir şey.
Hatırlanacağı üzere 12 Eylül yöneticileri de kendilerini Atatürkçü olarak tanımlamayı tercih etmişti. Gazeteci Mustafa Akyol, bunu 12 Eylül'ün yöneticilerinin kendini Kemalizm'den ayırma çabası olarak görüyor. Fakat bu çabanın başarılı olup olmadığıysa tartışılır.
Bugünün sağ Kemalistleri
Sağ Kemalistler kimlerdir? Süleyman Seyfi Öğün bir çırpıda isim saymayı tercih etmiyor. Fakat siyasal tarih itibarıyla Serbest Fıkra, Terakkiperver Fırka, Demokrat Parti, Adalet Partisi, ANAP, DYP ve 1980 sonrası ılımlaşan MHP'yi bu halkaya dahil ediyor. Mustafa Akyol ise aklına gelen ilk isimleri sıralıyor:
"Sağ Kemalist dediğinizde direkt aklıma Altemur Kılıç geliyor. Ve onun gibi Yeni Çağ gazetesinde yazan birçok insan herhalde kendini sağ Kemalist olarak görüyordur. Belki rahmetli Gündüz Aktan sayılabilir. Bazen günümüz MHP'sinden de sağ Kemalist olarak algılanabilecek çıkışlar duyuyorum."
Sağ Kemalistler kime oy verecek?
Seçime giden Türkiye'de, "Sağ Kemalistler hangi partiye oy verecek?" sorusu da zihinlerde. Aslında cevap geçmiş dönemlerde gizli.
CHP, Kemalistleri her zaman mutlu etmeyi başaramazsa da, sağ olsun sol olsun, çoğunlukla Kemalistlerin oyunu almayı başardı.
Bundaki en büyük etkense Sarıbay'ın saptamasıyla 'yasal' olan parti konumunda hâlâ CHP'nin görünmesinin etkisi büyük.
Farklı bir saptama da sağ Kemalizm'i bugün siyasal tematik olarak silik düzeyde bulan Süleyman Seyfi Öğün yapıyor:
Çok örtülü olarak – çağdaşlaşma başarısı söyleminde - AK Parti'de bile bu oyları görmek mümkün. Ama daha dogmatik düzeyde ise eski merkez sağ kamuoyu tercihini CHP'den ya da MHP'den yana yapmaktadır. Yani CHP bugün, dogmatik anlamda hem sağ hem sol Kemalizm'in hassasiyetlerini bir paratoner gibi çekmiş durumda." r.sezgin@zaman.com.tr
***
Sağ ve sol Kemalizm ayrışabilir
Mustafa Akyol-Gazeteci: Kemalizm'in ana ağırlığının ben sol Kemalizm tarafından taşındığına ve Kemalizm'in özünde yine laiklik olduğuna inanıyorum. Milliyetçilik bile bunun bir varyantıdır. Ayrıştıkları noktalar çok derin değildir ama mesela bir sağ Kemalist başörtüsü yasağını savunmayabilir. Diğer taraftan Kürt kimliği noktasında belki sağ Kemalist belli ölçüde daha farklı davranabilir ama ağırlık noktaları aynı.
***
Aradaki farklılıklar sadece tematik
Prof. Dr. Süleyman Seyfi Öğün: Sol ve sağ varyasyonları ile Kemalizm, Türk modern-leşmesinin-çağdaşlaşma olarak bilinir- zihinsel ya da kültürel anlamda meşrulaştırılmasını güder. Aradaki farklılıklar sadece tematik düzeydeki yorum farklılıklarıdır. Zaten aralarındaki farklılıklar büyük ölçüde bulandı ve ihmal edilebilir hale geldi. Mevcut konjonktürde bu ayırımı, örneğin 1970'lerdeki haliyle görmüyoruz.
***
Statükonun sarsılması sağ ve sol Kemalistleri bir araya toplar
Prof. Dr. Ali Yaşar Sarıbay: Cumhuriyet'in kuruluşuna baktığınız zaman Kemalizm'in ne olduğu bellidir. Türkiye'de hâlâ maalesef kutuplaşmalar buna göre belirleniyor. Kemalizm'de ne sağ ne sol vardır, sadece pragmatik bir yaklaşım söz konusudur. Demokraside ortaya çıkabilecek statükoların sarsılması gündeme geldiği zaman Kemalizm çevresinde bir birliktelik söz konusu olabilir. Tabii kendilerine sağın- solun birleşmesi demeyecekler. Ortak bir değer aradıklarında bunun adı sağ Kemalistler sol Kemalistler olacaktır.
http://www.zaman.com.tr/pazar_kemalizmin-icinde-bir-renk-sag-kemalizm_1106476.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder